عملیات اجرایی برای ارزشیابی شغلی و تهیه طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها

عملیات اجرایی برای ارزشیابی شغلی و تهیه طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها عملیات اجرایی برای ارزشیابی شغلی و تهیه طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها 

هدفهاي يك شغل، با انجام يك سلسله اقـــدامات و فعاليتهاي همــاهنگ و مرتبط تحقق مي يابد، شرح وظايف مجموعه اين اقــدامات و فعاليتــهاست كه در قالب دستورات مكتوب در شناسنامه شغل درج مي شوند.

طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟

ماده 6 آيين نامه اجرايي تبصره يك ماده 49 قانون كار (مصوب 12/2/71 )از طرح طبقه بندي مشاغل چنين تعريفي بدست داده است: (طرح طبقه بندي مشاغل كه هدف آن استقرار مناسبات صحيح كارگـاه با بازار كار در زمينه مزد و مشخص بودن شـــرح وظايف و دامنه مسئوليت مشاغل مختلف و ايجــاد يك نظام مزدي صحيح است، شامــــل عناوين و تعاريف مشاغل، شرح وظايف جاري و ادواري شغل، شرايط احراز، مهارتها و تواناييهاي الزم براي تصدي هر شغل، عوامل تعيين كننده امتـيازات شغل، جدول تخصيص امتيازات عوامل، جدول مزد، دستورالعمل اجـــرايي طرح و ليست تطبيق وضع كاركــنان با ضوابط طرح مي بـــاشدكه تهيه و تنظيم و اجراي آن براساس ضوابط و رويه ها و دستــورالعملهاي وزارت كار و امور اجتماعي خواهدبود)

جزئیات یک طرح طبقه بندی مشاغل :

1. نمودار سازمانی
2. شناسنامه شغل
3. فهرست تخصیص امتیازات

جزئیات یک طرح:

1 - نمودار سازمانی: در طـــراحي نمودار سازماني، متناسب با اهــــداف و مأموريتهاي واحد مربوط مديريت كه كار رهبري سازمان را به عهده دارد، رأساً تصميم مي گيرد

2 - فهرست تخصیص امتیازات: ارزش هر شغل را با توجه به ميـــزان هر يك از اين عوامل كه در آن شغل به كار رفته و با الزمه انجام آن است تعيين مي نمايند

 3- شناسنامه ش ل: يكي ديگر از اهداف و نتايج جمع آوري و تجزيه و تحليل اطالعات شغلي تهيه شناسنامه شغل است. مندرجات يك شناسنامه شغل كه نمود عيني و حاصل طراحي شغل و ارزيابي عوامل امتيازي آن است بايد داراي ويژگيهايي باشد كه به اختصار توضيح مي دهيم.

جمع آوری اطلاعت و تجزیه و تحلیل آنها :

در جمع آوري اطــالعات الزم براي ارزيابي شغل و تهيه شناسنامه شغل عموماً سه روش متداول است.

مصاحبه – مشاهده – پرسشنامه

كه معموالً نتايج حاصــل از كاربرد سه روش تلفيق و نتيجه نهايي را بدست مي آورند.

الف ) طراحی شغل و تعییین عنوان شغل :

درطراحي وتعيين عنوان شغل بايستي دو نكته اساسي رعايت شود

1. تناسب با عرف كارگاه
2. تناسب با عرف جامعه عالوه بر آن، عنوان شغل بايستي داراي جامعيت و مانعيت بوده و متناسب با وظايف شغل و نيز شأن و منزلت اجتماعي افراد باشد.

طبقات (سطوح شغل)

يك شـغل ممكن است در سطوح يا طبقات چندگانه اي تعريف شود. طبقه نشانه نوعي سطح دريك شغل واحد است.

پاختالف سطوح بيانگر ارزش و اهميت و جايگاه شغل است.

غالباً سطوح مختلف با يكديگر، يك گروه اختلــاف دارند.

 بهتــــراست رشد منطقي اعداد مربوط به طبقات يك شغل از پايين به باال باشد، يعني حسابدار

 1 پايين تر از حسابدار 2 و حسابدار 2 پايين تر از حسابدار 3 است.

پ) تعریف شغل :

تعريف شغل، در واقع معرفينامه شغل است. چكـيده اي از وظايف، جايگاه و نقش شغل را به دست مي دهد. تعريف شغل بايد به گونه اي باشد كه از آن طريق بتوان ويژگيهاي شغل از نظر مهارتها، وظايف و مسئوليت و الزامات كلي شاغل آنرا استنباط كرد.

همگام سازی شغل ها

همگن سازي يعني قرار دادن وظاف متشابه و همگون در قالب يك شغل به طوري كه شاغل با يك مهارت خاصي بتواند آن ها را انجام دهد . همگن سازي شغل به ما كمك مي كند كه از ايجاد تعدد مشاغل در سازمان پرهيز نماييم.

چند مثال برای همگام سازی شغل ها

ج ) شرایط احزار:

شـــرط الزم براي تصدي شغل (از نظر تحصيل و تجربه) معموالً از طريق سنجش و بررسي وظايف سازماني و مسئوليتهاي آن شغل مشخــص مي شود. بيشترين ارتباط بين عوامل شغل با شرايط احراز تحصــيل به ترتيب عامل كوشش فكري، سرپرستي، فرمها و گزارشات، تماس و ارتباط و عوامل كيفي ديگر است. عـــالوه بر آن، عرف مشاغل نيز در تشخيص سطح تحصيل، تعيين كننده است.

د) شرح وظایف جاری و ادواری :

هدفهاي يك شغل، با انجام يك سلسله اقـــدامات و فعاليتهاي همــاهنگ و مرتبط تحقق مي يابد، شرح وظايف مجموعه اين اقــدامات و فعاليتــهاست كه در قالب دستورات مكتوب در شناسنامه شغل درج مي شوند.

وظايف برحسب آنكه درساعات عادي كار انجام شوند و يا در مقاطع زماني معين و منظم صورت گيرند، به ترتيب در قالب شـــرح وظــايف جـــاري و شـرح وظـايف ادواري معـرفي مي شوند.

در نوشتن شرح و وظایف در یک شناسنامه شغل رعایت نکاتی ضروری است:

 1 - پرهيز از ذكر جزئيات كار

  2 - ارتباط وظايف با پست مورد تصدي

1. -  استفاده از يك بند يا سطر مجزا براي هر وظيفه

1. اجزاء شرح وظايف حالت اثباتي داشته باشند و نه حالت نفي

 5  - رعايت اولـويت در نوشتن اجزاء شرح وظايف

 6  - هماهنگي و همخواني شــــرح وظايف با عنوان شغل، تعريف شغل، مهارتها و تواناييهاي مورد لزوم

 7 - رعايت نظم و دوره زمانهاي انجام كار در نوشتن شرح وظايف ادواري

 8 - نوشتن مواردي كه شخص بايد در مواقع خاص انجام دهد

 9 - عدم ذكر تكاليف سازماني كه عام بر وظايف شغلي است

در كارگاه هايي كه طرح به روش تفكيك پست از شغل تهيه شده است كارفرما اجازه تغيير پست كاركنان را دارد.

 اين به معني جواز تغييرمحل جغرافيايي خدمت نيست مگر اين جابجايي در قرارداد شرط شده و موجب ضرر كارگر نشود. بايد توجه داشت تغيير محل خدمت در محدوده شهر با حفظ شغل و گروه شغلي تغيير شرايط كار تلقي نمي شود و مانعي ندارد.

بر اساس ماده 35 قانون تامين اجتماعي سازمان مي تواند در صورت لزوم با تصويب شورايعالي سازمان مزايا حقوق بيمه شدگان بعضي از فعاليتها را طبقه بندي نمايد و حق بيمه را به ماخذ درآمد مقطوع وصول و كمكهاي نقدي را بر اين اساس محاسبه و پرداخت نمايد. بيش از 270 فعاليت صنفي وجود دارد كه كارفرمايان صنفي مشمول دستمزد مقطوع مي بايست بر اساس دستمزد مقطوع صنف مربوطه، نسبت به ارسال و پرداخت حق بيمه كاركنان شاغل خود اقدام نمايند شيشه بر، نانوا، درب و پنجره ساز و ....

اگر در شركت كارفرما طرح طبقه بندي مشاغل اجرا شده باشد، رعايت جدول مزد طرح در مورد كاركنان پيمانكار با توجه به شغل آنان الزامي است.

در قراردادهاي پيمانكاري، پيمانكار جديد ملزم به پرداخت حقوق و مزاياي كاركنان طبق پرداختهاي پيمان قبلي نمي باشد مگر اينكه كارفرما داراي طرح طبقه بندي مشاغل باشد كه در اينصورت، پيمانكار جديد هم بايد تبعيت كند.

چنانچه شركتي راساَ اقدام به تهيه طرح طبقه بندي مشاغل با هر روش علمي و متداول نموده باشد ولي طرح به تاييد وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي نرسيده باشد فاقد طرح تلقي شده و تكاليف مترتب بر آن كماكان وجود دارد.

منبع : پاورپوینت طرح طبقه بندی مشاغل ISURVEY.IR

اگر می خواهید اطلاعاتی در خصوص نرم افزار جامع مدیریت منابع انسانی سایاهو بدانید، اینجا کلیک کنید.